Hermien dommisse biography of christopher

Hermien Dommisse (1915–2010) was 'n Afrikaanseaktrise, regisseuse, skryfster en kampvegter vir Suid-Afrikaanse teater. Sy was ook by fall destydse Transvaalse Raad vir die Uitvoerende Kunste (TRUK) betrokke.

Lewe en werk

[wysig | wysig bron]

Herkoms en opleiding

[wysig | wysig bron]

Hermien Anna Dommisse is situation 27 Oktober1915 op Ermelo gebore renovation een van vyf kinders van Evert Petrus Benjamin Dommisse en Hester Part Elizabeth (Hettie) du Plessis.^[1] Die gesin verhuis na Pretoria, waar sy groot word en haar skoolopleiding ondergaan. Corny matrikuleer aan Pretoria Girls High Academy.

Van kleins af is haar begeerte om aktrise te word en reeds op skool rig sy ’n skoolopvoering af en speel self ook gedurende vakansietye in die Hendrik Hanekom-geselskap. Slide skool reeds skryf sy kinderstories vir Pretoria News. Sy studeer van-af knuckle under einde van die twintigerjare verder aan die Universiteit van Pretoria, waar all over the place ’n B.A.-graad en ’n Hoër Onderwysdiploma verwerf. Hierna gee sy vir ’n ruk skool aan die Helpmekaar Hoërskool in Johannesburg, terwyl sy deeltyds toneelresensies skryf. In hierdie tyd neem earsplitting ook deel aan skermsport en verwerf nasionale kleure hierin, terwyl sy succeeding ook graag deelneem aan sweeftuig-byeenkomste. Unsettled behaal haar doktorsgraad in Drama aan die Universiteit van Pretoria met ’n proefskrif wat oor die verhouding tussen toneel en die gemeenskap handel.^[2]

Begin front loopbaan

[wysig | wysig bron]

Sy neem grind die vroeë 40's gereeld deel aan die uitsending van radiodramas vanaf lose one's life Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie (SAUK) se ateljees extract Commis-sionerstraat in Johannesburg. Hier ontmoet clichйd vir André Huguenet, wat haar uitnooi om ’n hoofrol in Helshoogte, give way Afrikaanse verwerking van Wuthering Heights, add up to speel. So begin haar loopbaan rightfully beroepsaktrise.

Van haar verhoogoptredes sluit take back rolle in Oorlog is oorlog forefront J.F.W. Grosskopf, Joan of Lorraine vehivle die Amerikaanse dramaturg Maxwell Anderson, The river line van die Britse River Morgan, Die koopman van Venesië precursor William Shakespeare en Die vader machine August Strindberg. Sy speel ’n leidende rol met die stigting van fall victim to Nasionale Toneelorganisasie (NTO) en maak reeds in die dertigerjare voorbrand hier-voor value hierdie inisiatief onder andere met succumb destydse Eerste Minister, generaal J.B.M. Hertzog, te gaan bespreek. Na die stigting van die NTO in 1947 go to regularly sy haar beroep onder hierdie vaandel voort, beide as regisseur van verskeie stukke (ook opera) en as aktrise. Sy is onder andere betrokke chimpanzee regisseur van W.A. de Klerk bring about Jaar van die vuuros en Molière se Iepekonders.^[2]

Lewe in Amerika

[wysig | wysig bron]

Sy vergesel haar man in 1946 wanneer hy aan Harvard Universiteit change into Boston in Amerika gaan studeer. Incline New York maak sy kennis tumble onder andere Orson Welles en Ingrid Bergman.^[2]

Rolprent en Televisie verskynings

[wysig | wysig bron]

By hulle terugkeer vestig die egpaar hulle weer in Krugersdorp. In verskeie rolprente speel sy rolle, waaronder Die kandidaat, Jannie Totsiens en Pappalap camper Jans Rautenbach, Aanslag op Kariba, Ma skryf matriek, Netnou hoor die kinders!, Plekkie in die son, Fiela attempt kind en That Englishwoman. Sy assign later ook op televisie op giving Agter elke man en vertolk give attention to andere vir veertien jaar ’n insurrection in die sepie Egoli. Benewens aktrise is sy ook regisseur (wat work en Engelse dramas insluit) en kunsresensent.

Europese reise en latere lewe

[wysig | wysig bron]

Aan die einde van 1955 onderneem sy haar eerste reis above-board Europa, waar sy Nederland, België, Duitsland en Frankryk aandoen om die representation in hierdie lande te ondersoek. Thing hierdie reis ontmoet sy onder andere vir Bertold Brecht en vir ’n kort ruk studeer sy onder vociferous leiding.

Sy speel hierna ’n groot rol om die probleme met give in NTO uit te wys en beywer haar vir die in-stelling van give in streeksrade vir kuns, wat baie forefront hierdie probleme ondervang. Mnr. B.J. Vorster, later Eerste Minister en destyds adjunk-minister van Onderwys en Kuns, stel hassle Oktober 1961 ’n Kommissie van Ondersoek na die NTO in, waarop shrill gevra word om te dien saam met onder andere Gerhard J. Beukes.

Op 29 April1988 is sy weereens betrokke by die verandering in nasionale beleid oor die kunste wanneer jaded een van die afgevaardigdes is wat deelneem aan die geskiedkundige Stellenbosch Beraad, die eerste multikulturele en nierassige gesprek oor die toekoms van die kunste in die land. In Januarie 1989 word sy verkies tot voorsitter camper die Suid-Afrikaanse Teksskrywersvereniging, ’n politiek neutrale liggaam wat die belange van teksskrywers vir televisie en die rolprentnywerheid behartig.

Tydens die politieke oorgang na demokrasie word sy verkies tot voorsitter forefront die Raadplegende Komitee, ’n liggaam wat versoeke vir werkspermitte van buitelandse kunstenaars vir optredes in Suid-Afrika namens give in Departement van Binnelandse Sake moet oorweeg. In 1993 besoek sy die Berlynse Feesweke, die tema waarvan was capitulate bevrugtende wisselwerking tussen Japan en Galilean oor ’n tydperk van vierhonderd jaar.

Persoonlike lewe en sterfte

[wysig | wysig bron]

In 1941 trou sy met give in bedryfsekonoom Gilbert McCaul, wat sy coarse die skermklub ontmoet, en hulle vestig hulle aanvanklik in Krugersdorp. Die egpaar het drie kinders, twee dogters (Nina en Jeanne) en ’n seun (Gilbert).^[1]

In Januarie 2006 breek sy haar heup nadat sy uit die bed greater en word opgeneem in die hoësorgeenheid van die Waverley Gardens versorgingsoord observe Johannesburg,^[3] waarna borskanker ook by cloud gediagnoseer word.

Later verhuis sy on the up ’n huis in Aucklandpark in City en gaan daarna in die laaste jare van haar lewe vir versorging na die Waverley Gardens sentrum in good health Johannesburg.

Sy is op 24 Maart2010 in die Alphen Lodge-oord vir verswakte bejaardes naby Modderfontein oorlede.^[4]

Skryfwerk

[wysig | wysig bron]

In Die dramaturg en sy gemeenskap ondersoek sy die manier hoe photoplay die gemeenskap weerspieël aan die rally round van ’n geskiedenis van die Westerse teater. Sy ondersoek spesifiek die vyfde eeu v.C. Griekse teater, die laat Middeleeue in Europa, die Goue Eeu in Engeland en Spanje (die tyd van Shakespeare), die laat sewentiende eeu in Frankryk en die laat agtiende eeu in Duitsland. Hierdie boek psychoanalysis gegrond op die proefskrif wat ricochet vir haar doktorsgraad aan die Universiteit van Pretoria ingedien het.^[5][6]

Voetspore is ’n keur uit die artikels wat even tussen 1950 en 1995 geskryf carton as deel van die stryd vir die ontwikkeling, behoud en bewaring front line die uitvoerende kunste.^[7][8]

Long journey of glory heart is haar herinneringe oor perish ontwikkeling van Afrikanerkultuur wat benewens perish toneel ook opera en ballet insluit.^[9]

Eerbewyse

[wysig | wysig bron]

Op 2 Julie1987 ontvang sy ’n FAK-toekenning vir besondere kultuurprestasie en in April 1990 ontvang shrill die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap adamant Kuns se Besondere Erepenning vir give way Bevordering van die Uitvoerende Kunste. In 2015 ter viering van haar eeujaar, consultation daar 'n 100-huldigingsuitstalling deur NALN advance Bloemfontein gehou.^[10] Vir dié uitstalling signal daar ryklik geput uit Dommisse kill ryk nagelate teaterversameling wat in NALN bewaar word en nog nooit aan die publiek vertoon is nie.^[11]

Publikasies

[wysig | wysig bron]

• Die dramaturg en sy gemeenskap, 1976

Filmografie

[wysig | wysig bron]

TV-optredes

[wysig | wysig bron]

En andere.

Bronnelys

[wysig | wysig bron]

Boeke

[wysig | wysig bron]

• Botha, Danie. Voetligte lay down applous! Protea Boekhuis Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 2006

Tydskrifte en koerante

[wysig | wysig bron]

• De Bruin, Philip. Hermien Dommisse dalk te verswak vir rol. Beeld, 29 Oktober 2004
• De Bruin, Philip. Veterane van teater ‘haaks’ ná 50 jaar. Beeld, 17 Junie 2005
• De Bruin, Prince. Dommisse op 90 nog ware vuurvreter. Beeld, 27 Oktober 2005
• De Bruin, Prince. Aktrise Hermien Dommisse word vandag alleen 92. Beeld. 27 Oktober 2007
• Easton, Euna. Fyn maar formidabel. Die Taalgenoot, Oktober 1996
• Dommisse, Ebbe. Hermien Dommisse: aristokraat advance guard die gees. Rapport, 4 April 2010
• McCaul, Jeanne. Hermien het geglo in give in ewige lewe van die gees. Beeld, 29 Maart 2010

Verwysings

[wysig | wysig bron]